नेपालले गरिबी उन्मूलनमा अझै धेरै काम गर्न बाँकी छ : यूएन मानव अधिकार विशेषज्ञ
काठमाण्डाै – संयुक्त राष्ट्र सङ्घ (यूएन) ले नेपालले गरिबी उन्मूलनमा उल्लेख्य प्रगति गरे पनि अझै कैयौँ (धेरै) काम गर्न बाँकी रहेको जनाएको छ ।
राष्ट्र सङ्घीय मानव अधिकार विशेषज्ञ ओलिभर डी शटरले ११ दिने नेपाल भ्रमणको अनुभवका आधारमा गरिबी न्यूनीकरणमा सरकारले गरेका वाचाअनुसारका काम अझै पूरा नभएको जनाउनुभएको हो । सन् २०१४ देखि २०१९ सम्म नेपालले १२ दशमलव ७ प्रतिशतले बहुआयामिक गरिबी घटाउन सफल भए पनि अझै धेरै काम गर्न बाँकी रहेको शटरले बताउनुभएको छ । विशेषगरी महिला, दलित र पछाडि पारिएका समुदायमा गरिबी घटाउन चुनौती रहेको भन्दै शटरले भूमिहीन र दलितहरूलाई भूमि वितरण र अवसरको कमी मुख्य समस्या रहेको बताउनुभएको छ ।
११ दिने नेपाल बसाइका क्रममा विभिन्न प्रदेशको भ्रमण तथा संवैधानिक आयोग र मन्त्रीहरूसँग भेटघाट गर्नुभएका विशेषज्ञ शटरले सन् २०२४ सम्म बहुआयामिक गरिबीलाई ११ दशमलव ५ प्रतिशतमा झार्न सरकारले अझै धेरै काम गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ ।
नेपालमा ८० प्रतिशत श्रमिक अनौपचारिक क्षेत्रमा रहेकाले उनीहरूले दुर्व्यवहार भोग्नुपरेको, सामाजिक सुरक्षा कोषमा समावेश नभएको र सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रम प्रभावकारी नभएको राष्ट्र सङ्घको ठहर छ ।
सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रम वृद्धवृद्धामा मात्रै केन्द्रित हुँदा बालबालिका र अन्य उमेर समूहका व्यक्ति अवसरबाट छुटिरहेको पनि मानव अधिकार विशेषज्ञ शटरको भनाइ छ । प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रममार्फत हरेक वर्ष एक सय दिनको काम दिने भने पनि त्यसमा खर्च भएको रकमअनुसारको प्रगति नदेखिएको उहाँले बताउनुभयो ।
एउटा पालिकामा नाम दर्ता गरेपछि अर्को पालिकामा पनि गएर काम गर्न पाउनुपर्ने, सीप विकासका कार्यक्रम हुनुपर्ने, सडक बनाउने र सफा गर्ने तथा अन्य कडा श्रमका कामबाहेक सृजनात्मक काम गर्न सकिने र महिलाको पहुँच बढाएमा प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम प्रभावकारी हुन सक्ने मानव अधिकार विशेषज्ञ शटरले बताउनुभयो ।
