म्याग्दीका पदमबहादुरको नाममा भारतमा विद्यालय
म्याग्दी । सन् १९९१ को मे महिना । यस महिनामा भारतका प्रायः सबै राज्यमा प्रचण्ड गर्मीले मानिसलाई सताउने गर्दछ । जम्मु कस्मिरको कारगिल क्षेत्रमा भने हिउँ पग्लिने र जाडो घट्नेक्रम मात्र शुरु भएको थियो ।
जम्मु कस्मिर क्षेत्रका मानिस आआफ्नो दैनिकीमा व्यस्त थिए । भेँडाका बथानसँगै घोडाका लस्करहरु चरिरहेका त्यहाँका हरिया खर्क आफ्नै लयमा प्रकृतिको नियमानुसार हराभरा हुँदै थिए ।
त्यसै समय भारत र पाकिस्तान दुवै देशको विवादित क्षेत्र जम्मु कस्मिरमा पाकिस्तानी उग्रवादीहरुको प्रवेश भएको खबर भारत सरकारले गुप्तचरमार्फत् प्राप्त गरेपछि आसाम राइफल रेजिमेन्टका सुवेदार पदमबहादुर क्षेत्री (रावल) को नेतृत्वमा १७ जना सैनिकको टोली कारगिल क्षेत्रमा खटायो । क्षेत्रीको नेतृत्वमा भारत सरकारले ‘रक्षक अप्रेशन’ नामक अभियान कारगिल क्षेत्रमा सञ्चालन गर्यो ।
म्याग्दीको रत्नेचौरका पदमबहादुर क्षेत्री सानैदेखि निडर र बहादुर त थिए नै त्यसमाथि आफ्नै नेतृत्वमा पाकिस्तानी उग्रवादीहरुविरुद्ध भारत सरकारले अप्रेशन नै सञ्चालन गरेपछि उनको जिम्मेवारी झनै बढ्यो ।
सन् १९९१ को मे ५ तारिख आफ्नो जीवनको सबैभन्दा स्मरणीय दिन भएको रावल बताउँछन् । उनका अनुसार सोही दिन रावल नेतृत्वको भारतीय फौज (७ आसाम राइफल रेजिमेन्ट) ले ३८ जना पाकिस्तानी उग्रवादीहरुलाई मारेर जम्मु कस्मिरलाई पाकिस्तानीहरुको नियन्त्रणमा हुनबाट जोगाएको थियो ।
‘रच्नेचौरको भूगोलमा सानोमा खेलेको बुर्कुसी र लडिबुडी कार्गिलको टुकडा भन्ने गाउँको भूगोलमा मज्जाले काम लाग्यो,’ ७२ वर्षीय रावलले भने, ‘दुश्मनसँग लढ्दा मैले त झलझली आफ्नै गाउँको भिरालो जमिन र रातोमाटो सम्झिएको थिएँ, यो माटोको सम्झनाले अझै तागत दिन्थ्यो मलाई ।’
त्यस युद्धमा ७२ जना पाकिस्तानी सैनिकहरु हताहत भएका रावलले स्मरण गरे । रावलले भने, ‘तर बिबिसीले ३८ जना पाकिस्तानी मारिएको भनेर समाचार प्रशारण गरेपछि हताहत हुने पाकिस्तानी सैनिकको संख्या ३८ मा नै सीमित भएको थियो ।’
रावल एक्लैले नौ जना पाकिस्तानी सैनिकहरुलाई मार्नुका साथै पाकिस्तानी सैनिकहरुबाट १०३ थान हातहतियारहरु खोसेका थिए । युद्ध समाप्त भएपछि बीबीसीले रावलको अन्तर्वार्ता समेत प्रशारण गरेको थियो ।
रावलका अनुसार त्यति धेरै पाकिस्तानी सेनाहरु मारिँदा आफ्नोतर्फका जम्मा तीन जना सैनिकले विरगति प्राप्त गरेका थिए । रावलले पाकिस्तानी सैनिकसँग देखाएको बहादुरीको कदर गर्दै भारत सरकारले सन् १९९२ मा रावललाई कीर्तिचक्र पदकबाट सम्मान गरेको थियो ।
कीर्तिचक्र भारतको सैनिक क्षेत्रतर्फको परमवीर चक्र पछिको दोस्रो ठूलो सम्मान हो । परमवीर चक्र सैनिक सेवामा महत्वपूर्ण योगदान पुर्याएका सैनिकहरुलाई मरणोपरान्त दिइन्छ भने कीर्तिचक्र सैनिकको जीवनकालमा नै दिइन्छ ।
रावलले सैनिक जीवनमा भारतीय भूमी रक्षाका लागि गरेको योगदानलाई भारत सरकारले २९ वर्षपछि पुनः स्मरण गर्दै रावलको नाममा आसाममा हालै सैनिक शिक्षालय स्थापना गरेर सम्मान गरेको छ । गत अक्टुबर १८ तारिखमा भारतको आसाम राज्यमा भारत सरकारले पदमबहादुर क्षेत्री सैनिक शिक्षालयको उदघाटन गरेको छ ।
आफ्नो नाममा सैनिक शिक्षालय स्थापना भएको खबर पाउँदा अत्यन्त खुशी लागेको रावलले बताए । ‘मलाई त्यहाँको सैनिक मुख्यालयले निमन्त्रणा गरेको थियो,’ रावलले भने, ‘तर कोभिड– १९ को जोखिम र प्रतिकूल समयका कारणले गर्दा म जान सकिनँ ।’
